KỸ THUẬT NẠO V.A BẰNG HUMMER QUA NỘI SOI

BS CKI Bùi Khắc Xoàn – TK Tai Mũi Họng

Hàng năm khoa TMH – BVĐK Long An điều trị V.A bằng kỹ thuật nạo V.A bằng Hummer qua nội soi trung bình trên 20 ca/ năm, chúng tôi áp dụng kỹ thuật này trên 10 năm, chưa thấy có biến chứng gì như chảy máu, nhiễm trùng vết mổ,… Tất cả các ca được điều trị đạt hiệu quả gần như 100 %. Thời gian nằm viện ngắn (1 đến 3 ngày).

Một số vấn đề về V.A chúng tra cần biết:

Về đại cương

• VA là khối lympho nằm ở nóc vòm, thuộc vòng bạch huyết Waldeyer của họng, mà bình thường mọi trẻ em đều có. Khi tổ chức này bị viêm và quá phát trở thành những khối to gọi là viêm VA ( hay còn gọi là viêm amidan vòm, viêm sùi vòm, viêm họng mũi) có thể che lấp mũi sau.
• Viêm VA thường hay gặp ở trẻ từ 6 tháng tới 6 tuổi. Đặt biệt ở lứa tuổi nhà trẻ mẫu giáo, do lớp học đông, các trẻ bị bệnh lý VA rất dễ lây cho nhau. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây biến chứng lên các cơ quan khác, ảnh hưởng đến sự phát triển tinh thần và thể chất của trẻ.
• Do thường xuyên tiếp xúc với vi khuẩn nên VA hay bị viêm, nhưng thường là viêm nhẹ. VA giúp trẻ tạo kháng thể qua các lần viêm nhiễm, tuy nhiên nếu sức đề kháng giảm, vi khuẩn có thể xâm nhập toàn bộ VA. Lúc này bạch cầu không đủ sức chống chọi sẽ chịu thua, để vi khuẩn cư trú tại đây, sinh sôi nẩy nở và gây viêm bệnh lý.

Như vậy, viêm VA không biến chứng ở trẻ em là quá trình có lợi cho cơ thể vì giúp cơ thể hình thành sự miễn dịch cần thiết, chúng chỉ trở thành bệnh lý khi tái phát thường xuyên hoặc có biến chứng

.Các thể viêm VA

        +Viêm VA cấp

Là tình trạng viêm cấp tính xuất tiết hoặc viêm mủ của tổ chức bạch huyết ở nóc vòm. Ngay từ nhỏ có thể gặp

 Triệu chứng toàn thân: Sốt cao đột ngột 39-40⁰C, có thể kèm co giật hoặc khó thở do co thắt thanh quản, đôi khi có phản ứng màng não như nôn mửa, rối loạn tiêu hóa,…..

• Triệu chứng cơ năng:

  + Nghẹt mũi: Là triệu chứng điển hình

+ Chảy mũi

+ Ho

+ Ngủ ngáy, nói giọng mũi kín: thường ở trẻ lớn

+ Người lớn có thể ù tai, nghe kém, khô rát vòm họng

• Triệu chứng thực thể:

          + Soi mũi trước thấy hốc mũi nhầy mủ, cuốn mũi phù nề, đỏ, xuất tiết

          + Khám họng: Niêm mạc họng đỏ, nhầy mủ phủ lên niêm mạc thành sau họng từ trên vòm họng chảy xuông

          + Khám tai: Màng nhĩ sung huyết, đỏ, lõm. Đây là dấu hiệu có giá trị chẩn đoán viêm VA cấp

          + Sờ thấy hạch góc hàm, ấn đau, sưng

          + Nội soi thấy khối VA viêm đỏ, vòm có nhiều nhầy mủ, xuất tiết

+Viêm VA mạn

Là tình trạng VA quá phát, xơ hóa sau viêm cấp nhiều lần. Bệnh hay gặp ở trẻ từ 18 tháng đến 6 tuổi

• Triệu chứng toàn thân:

+ Ho và sốt từng đợt

+ Chậm phát triển về thể chất và tinh thần, thiếu oxy não kéo dài

+ Da xanh xao, đêm ngủ hay giật mình, hay đái dầm

• Triệu chứng cơ năng:

+ Tắc mũi liên tục

+ Chảy mũi nhầy xanh kéo dài hàng tháng, có khi gây loét tiền đình mũi

+ Thường xuyên há mồm để thở, nói giọng mũi kín

+ Nghe kém

+ Ngủ ngáy về đêm, hay nghiến răng

• Triệu chứng thực thể:

+ Soi mũi trước thấy hốc mũi nhầy mủ xanh, niêm mạc phù nề

+ Khám họng: amidan khẩu cái 2 bên quá phát, thành sau họng có nhiều khối lympho to bằng hạt đậu xanh. Thấy nhầy mủ từ vòm xuống. Màn hầu hơi đẩy dồn ra trước, răng hay mọc lệch

+ Khám tai: màng nhĩ mất bóng, hơi lõm do tắc vòi nhĩ hoặc bị viêm tai giữa nhầy mủ mạn tính

+ Sờ vòm cảm giác có tổ chức VA như búi dâu, mềm

+ Nội soi vòm thấy khối VA hồng nhạt, quá phát, chiếm vòm mũi họng, che lấp cửa mũi sau, vòm nhiều mủ nhầy xanh

.Biến chứng của viêm VA

• Viêm tai giữa ( hay gặp), viêm thanh khí phế quản, viêm mũi, viêm xoang, viêm hạch vổ, áp xe thành sau họng, viêm kết mạc, viêm mi mắt, viêm hốc mắt
• Nếu để muộn: còi xương, thiếu oxy mạn tính do tắc mũi liên tục, rối loạn sự phát triển khối xương mặt và lồng ngực, VA quá lớn ảnh hưởng đến phát âm

.Điều trị:

• Nội khoa:
• Nhỏ mũi , hút mũi, xông mũi
• Kháng sinh nếu thấy nặng, đe dọa biến chứng.
• Điều trị triệu chứng
• Nâng cao thể trạng
• Ngoại khoa:
• Nạo VA khi VA to, biến chứng

.Phòng bệnh:

• Nâng cao thể trạng , sức đề kháng của cơ thể và cơ địa bệnh nhân bằng cách rèn luyện thân thể, dinh dưỡng hợp lý. Tránh bị nhiễm lạnh
• Vệ sinh mũi – họng – răng miệng thường xuyên
• Xử lý kịp thời và đúng cách nếu đã bị viêm VA để tránh biến chứng.