VAI TRÒ CỦA CHỤP CỘNG HƯỞNG TỪ (MRI) TRONG CHẨN ĐOÁN SỚM VÀ TẦM SOÁT BỆNH LÝ ĐỘT QUỴ

CN. NGUYỄN VĂN CẤM – Khoa Chẩn đoán hình ảnh

Tai biến mạch máu não (đột quỵ) , một  bệnh lý thường gặp ở các nước đang phát triển, là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới, nếu qua khỏi thì thường để lại di chứng nặng nề, là gánh nặng cho gia đình,  xã hội.

Trong đột quỵ, việc chẩn đoán và phát hiện sớm là hết sức quan trọng để quyết định phương pháp điều trị. Chụp cộng hưởng từ (MRI) được coi là công cụ “vàng” để chẩn đoán sớm và tầm soát đột quỵ não.

1. Đột quỵ là gì

Tai biến mạch máu não (đột quỵ – stroke) là sự xuất hiện đột ngột các thiếu sót thần kinh khu trú, kéo dài hơn 24 giờ, với nguyên nhân khác không do mạch máu đã được loại trừ (WHO).

Đột quỵ gồm: xuất huyết não (do vỡ mạch máu não chiếm khoảng 20%) và nhồi máu não (do tắt động mạch não chiếm khoảng 80%).

2. Nguyên nhân gây đột quỵ

Xuất huyết não: nguyên nhân là do tăng huyết áp, vỡ túi phình động mạch não, rối loạn đông máu,…

Nhồi máu não: nguyên nhân là do xơ vữa động mạch não, các bệnh lý về tim mạch tạo cục máu đông trong tim, các bệnh mạch máu nhỏ của não (do tăng huyết áp, đái tháo đường,…). Khoảng 25% trường hợp nhồi máu não không tìm được nguyên nhân chính xác.

3. Ưu điểm chụp MRI sọ não trong chẩn đoán và tầm soát đột quỵ

Chụp MRI là kỹ thuật hình ảnh không xâm lấn, không sử dụng tia xạ để tạo ra hình ảnh có độ phân giải và chi tiết cao về sọ não.

Phân loại chính xác đột quỵ do nhồi máu não hay xuất huyết não.

Xác định được thời gian đột quỵ và mức độ tổn thương của nhu mô não để có phương pháp điều trị và can thiệp tốt nhất.

Có thể khảo sát được mạch máu não mà không cần dùng chất tương phản.

4. Hạn chế của chụp MRI sọ não

Có tiếng ồn lớn trong lúc chụp.

Thời gian chụp tương đối dài (từ 10-15 phút).

Bệnh nhân không tỉnh táo hoặc không  nằm yên thì không thể chụp MRI.

5. Lưu ý khi chụp MRI

Để đảm bảo an toàn cũng như không xảy ra các biến chứng trước khi tiến hành chụp MRI, người bệnh cần được tiến hành sàng lọc để không vi phạm các chống chỉ định:

• Bệnh nhân có thiết bị tim mạch đặt vĩnh viễn trong cơ thể như máy tạo nhịp tim, máy khử rung, van tim nhân tạo,… hoặc có mảnh kim loại, vật liệu cấy ghép bằng kim loại trong cơ thể như máy trợ thính, máy bơm thuốc tự động dưới da,…
• Người có triệu chứng sợ không gian kín.
• Chụp MRI không cần chuẩn bị gì đặc biệt. Bệnh nhân có thể ăn uống bình thường.
• Bệnh nhân phải loại bỏ các vật dụng như đồ trang sức, ví, đồng hồ, chìa khóa, thẻ từ và đện thoại.

Một số hình ảnh thực tế

Tóm lại, chụp MRI sọ não là phương pháp  đơn giản,  hiệu quả nhất trong chẩn đoán và tầm soát sớm đột quy. MRI có thể phát hiện sớm, phân loại  và đánh giá được vùng nhu mô não bị tổn thương để từ đó xây dựng phương pháp điều trị, can thiệp tốt nhất cho bệnh nhân.