VỆ SINH RĂNG MIỆNG CHO ĐÚNG CÁCH

BS Trần Lương Thu Hồng – Khoa Răng Hàm Mặt

Tổng quan                                      

          Từ xa xưa, tổ tiên chúng ta đã biết chăm sóc sức khỏe răng miệng bằng các phương pháp vệ sinh răng miệng khác nhau. Điều nay đã được xác minh qua các cuộc khai quật, khảo cổ trong đó các cành cây, lông chim, mảnh xương động vật… thay thế cho bàn chải hiện đại được tìm thấy. Ngày nay, có rất nhiều dụng cụ hỗ trợ cho việc vệ sinh răng miệng được sản xuất, vậy thế nào là vệ sinh răng miệng đúng cách, chúng ta hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Các phương pháp vệ sinh răng miệng

1. Dùng bàn chải răng

          Dụng cụ dùng để vệ sinh răng miệng cơ bản là bàn chải răng.

          Lựa chọn bàn chải thích hợp: lông bàn chải mảnh, mềm để tránh làm tổn thương nướu, đầu bàn chải có kích thước nhỏ đủ để đưa đến vị trí mặt xa răng cối cuối cùng trên cung răng.

          Phương pháp chải răng:

          Đa số người Việt Nam có thói quen chải răng theo phương pháp chải ngang truyền thống, theo thời gian sẽ dẫn đến mòn cổ răng, gây ra ê buốt răng, nặng hơn nữa là lộ tủy, viêm tủy răng.

Hiện nay, phương pháp chải răng được đề nghị là phương pháp Bass cải tiến.

          – Đối với mặt ngoài và mặt trong: Đặt bàn chải sao cho lông bàn chải nghiêng 45 độ về phía nướu, ép nhẹ đầu lông bàn chải vào răng, chải với động tác rung nhẹ tại chỗ nhiều lần với biên độ ngắn khoảng 2-4mm (để lông bàn chải len sâu vào kẽ răng, massage nướu tiết dịch nướu). Sau đó hất bàn chải về phía mặt nhai. Mỗi lần chải 2-3 răng. Lập lại động tác 6-10 lần rồi chuyển sang vùng kế tiếp.

          – Đối với mặt nhai: Chải theo động tác tới lui với khoảng cách ngắn. 

          Chú ý: đừng quên chải lưỡi và hai bên niêm mạc má.

2. Dùng chỉ nha khoa

          Đối với vùng kẽ răng, dù dùng bàn chải có lông siêu mảnh cũng khó có thể tiếp cận làm sạch, phương tiện thích hợp để vệ sinh vùng kẽ răng là chỉ nha khoa.

          Phương pháp dùng chỉ nha khoa:

          – Lấy một đoạn chỉ dài khoảng 45 cm và cuộn chung quanh hai ngón tay giữa, để lại một đoạn ở giữa khoảng 4-5 cm.

          – Sử dụng ngón tay cái và ngón tay trỏ giữ sợi chỉ, đẩy sợi chỉ nhẹ nhàng xuống giữa hai kẽ răng.

          – Uốn sợi chỉ ôm theo mặt chân răng, và đưa sợi chỉ xuống phía dưới đường viền nướu. Không nên đè mạnh sợi chỉ, điều này có thể làm cắt rách hoặc làm bầm mô nướu mỏng. Kéo sợi chỉ về phía mặt nhai của răng, động tác này sẽ giúp loại bỏ mảnh vụn thức ăn, mảng bám đọng ở vùng kẽ răng.

          – Dùng những đoạn chỉ sạch khi chuyển từ kẽ răng này sang kẽ răng khác.

3. Dùng nước súc miệng

          Nước súc miệng thường chứa chất diệt khuẩn hoặc kiềm khuẩn, dùng để kiểm soát lượng vi khuẩn có hại cư trú trong khoang miệng. Ngoài ra, các loại nước súc miệng khác nhau còn có tác dụng chống hôi miệng, ngừa sâu răng, hạn chế khô miệng, điều trị bệnh lý viêm nướu, viêm nha chu… Cần hiểu rằng nước súc miệng không thể thay thế việc chải răng và dùng chỉ nha khoa để vệ sinh răng miệng.

          Cách dùng nước súc miệng:

          – Ngậm thuốc vào miệng

          – Đẩy nước qua lại hai bên má và môi

          – Súc cho kêu thành tiếng

          – Nhổ đi, không nuốt.

4. Các phương pháp bổ sung

          4.1 Bàn chải kẽ

          Dùng để vệ sinh vùng kẽ răng, chú ý chỉ dùng cho những răng có kẽ rộng, vệ sinh vùng dưới nhịp cầu trong phục hình cố định, thích hợp cho những bệnh nhân lớn tuổi, không còn khéo léo, không dùng chỉ nha khoa được. Ngoài ra bàn chải kẽ còn thích hợp cho người đang mang mắc cài chỉnh nha.

4.2 Bàn chải điện

          Ưu điểm là có thể dùng để chải răng cho người khác. Thích hợp cho người bị liệt, chân tay yếu,… không còn khả năng tự chăm sóc.

4.3 Tăm nước

          Tăm nước sử dụng lực nước của các đầu xịt, bắn ra một tia nước nhỏ, điều chỉnh tia nước này vào kẽ răng và nướu để lấy hết thức ăn thừa và mảng bám ở kẽ răng, nướu và khoang miệng

          Ưu điểm: có thể cho nước súc miệng vào bình chứa nước, khi rửa sạch răng có thêm tác dụng làm sạch vi khuẩn. Tiện lợi cho người đang mang mắc cài chỉnh nha trong việc vệ sinh răng miệng.

Tổng kết

Không có phương pháp vệ sinh răng miệng nào là tối ưu giúp làm sạch 100% khoang miệng. Cần lựa chọn phương pháp phù hợp và phối hợp các phương pháp với nhau để cho kết quả tốt nhất.

Tham khảo

– Hình ảnh minh họa từ internet

– Bài giảng Bộ môn Nha chu, khoa Răng hàm mặt, trường Đại học Y dược TPHCM